مطالعات بازار

محصولات تولیدی طرح ميوه جات بسته بندي شده بصورت خشك (چیپس میوه) و نيز بصورت تازه ميباشد. ميوه ها از مهمترين فرآورده هاي غذايي مورد استفاده بشر بوده و علاوه بر مواد غذايي نيرو بخش مانند هيدراتهاي كربن، مواد پروتييني
و چربي سرشار از انواع ويتامين ها، املاح معدني و ساير مواد موثر هستند و نقش مهمي رادر تغديه و بهداشت بدن انسان بعهده دارند. بطور كلي ميوه ها باداشتن مقدار زيادي آب و سلولز و مواد انرژي زا به هضم غذا و تنظيم متابوليسم بدن كمك كرده و در رژيمهاي غذايي به منظور جلوگيري از چاقي نقش مهمي دارند. همانگونه كه گفته شد ميوه ها منابعي بسيار غني از ويتامينها و املاح معدني به شمار ميروند. ويتامينها وظيفه بسيار مهمي در تنظيم عمليات فيزيولوژي بدن انسان به عهده دارند و كمبود آنها باعث اختلال اعمال حياتي بدن ميشود بنابراين بدن ما روزانه به مقدار معيني از ويتامينها و املاح معدني مختلف نياز دارد كه بخش اعظمي از آن از مصرف روزانه ميوه ها فراهم باشند.

معرفی کاربردهای محصول

ميوه ها از نظر نوع مصرف نيز به دو دسته تقسيم ميشوند، ميوه هايي كه تنها بصورت تازه قابل مصرف هستند و خشك كردن يا عمل آوري ديگري روي آنها با فرهنگ عمومي مصرف در كشور سازگار نبوده و بازار مصرفي براي آنهايافت نميشود مانند خربزه/ هندوانه.

 ميوه هايي كه هم به شكل فرآوري شده و هم به صورت تازه قابل مصرف هستند مانند هلو، زردآلو، ، آلو سيب، پرتقال و. … كه اين نوع از سبزيها و ميوه ها در اين گزارش مد نظر ميباشند.با توجه به اين كه ميوه ها از منابع اصلي تأمين انرژي براي بدن انسان ميباشند و نقش مهمي در تغذيه مردم جهان ايفا ميكنند، واز طرف ديگر با توجه به روند رو به رشد جميعت در جهان و همچنين كشورمان و نيز كاهش زمينهاي زراعي و كشاورزي در دنيا، بنابراين تأمين نيازهاي غذايي مردم جهان امروز يكي از اساسي ترين مسايل مورد بحث ميباشد و در اين زمينه توجه به صنايع تبديلي و بسته بندي فرآوردههاي غذايي بسيار مشگل گشا ميباشد. گسترش اين صنايع در درجه نخست موجب كاهش ضايعات ميشود و در مرحله بعد به افزايش زمان ماندگاري و بهبود كيفيت فرآوردههاي كشاورزي و غذايي كمك ميكند و با بسته بندي مناسب ميتوان فرآورده هاي غذايي را در تمام نقاط به دست مصرفكننده رساند.با توجه به مقدار بسيار زياد ضايعات در صنايع كشاورزي و غذايي به ويژه بخش ميوه توجه به ايجاد صنايع تبديلي و بسته بندي به ميزان زيادي سبب كاهش اين ضايعات ميگردد.خشك كردن يكي از روشهايي است كه در صنايع تبذيلي فرآوردههاي غذايي به ميزان زيادي مورد استفاده قرار ميگيرد.خشك كردن مواد غذايي از جمله ميوه در كشورهاي توسعه يافته روز به روز بطور فزآيندهاي در حال گسترش و توسعه ميباشد. بطور كلي مقدار مصرف ميوه هاي فرآيند شده در جهان بعلت در دسترس بودن هميشگي و كيفيت و بهداشت آنها در مقايسه با مقدار مصرف آنه به صورت تازه رو به افزايش است. بويژه آنكه ميتوان ميوه جات را توسط عملياتي به صورت بسيار مطلوب در آورد

نام محصول

کد آیسیک (ISIC)   میوه تازه بسته بندی شده ، 7495412390 می باشد که واحد سنجش آن تن است.

کد آیسیک (ISIC)  میوه خشک بسته بندی شده ، 7495412409 می باشد که واحد سنجش آن تن می باشد.

تولید

درزمینه ظرفیت تولید مواد اولیه طرح اطلاعات و ارقام زیر بدست آمده است.

در سال 1396 ميزان توليد محصولات باغباني كشور حدود 21 ميليون تن بوده كه به ترتيـب سـهم ميـوه هـاي دانه دار 2/19 درصد، ميوه هاي هسته دار 12 درصد، ميوه هاي دانه ريز 6/15درصد، ميوه هاي خشـك 6,3 درصـد، ميـوه هـاي سردسيري 2,0 درصد، ميوههاي نيمه گرمسيري 7,36 درصد، ميوههاي گرمسيري 7,0 درصد،6/3 ميـوههـاي گلخانـه اي 6/9درصد و ساير محصولات باغباني 3/2 درصد بوده است. از ميان انواع محصولات باغباني بيشترين سـهم توليـد مربـوط بـه سيب با 7/17 درصد، انگور 2/15 درصد، پرتقال 8/13 درصد، خيار گلخانه اي 7/7 درصد، خرما 8/5 درصد و هلو 1/4 درصدمی باشد.

در سال 1396 بيشترين ميزان توليد از بين محصولات باغباني مربوط به محصول سيب با توليد حدود 7/3
ميليون تن و سهم 7/17 درصد از كل ميزان توليد محصولات باغباني بوده كه استانهاي آذربايجان غربي با سهم 1/26
درصدي، آذربايجان شرقي با سهم 9,13 درصدي، فارس با سهم 5,9 درصدي، تهران با سهم 8/7 و خراسان رضوي با سهم5/6 درصدي در رتبه هاي اول تا پنجم توليدكنندگان سيب كشور قرار داشته اند. اين پنج استان جمعاً در حدود 8/63 درصد از كل توليد سيب كشور در اين سال را تأمين نموده اند. رتبه دوم ميزان توليد مربوط به انگور با توليد حدود 2/3 ميليون تـن و سـهم 2/15 درصـد از كـل ميـزان توليـدمحصولات باغباني بوده كه استانهاي فارس با سهم 2/18 درصدي، همدان بـا سـهم 1/12 درصـدي، قـزوين بـا سـهم 11درصدي و خراسان رضوي با سهم 7/10 درصدي در رتبه هاي اول تا چهارم توليدكنندگان انگور كشور قـرار داشـته انـد. ايـن چهار استان جمعاً در حدود 52 درصد از كل توليد انگور كشور را تأمين نمودهاند. رتبه سوم ميزان توليد مربوط به پرتقال با توليد حدود 9/2 ميليون تن و سهم 8/13 درصد از كل ميزان توليدمحصولات باغباني بوده كه استانهاي مازندران با سهم 4/61درصدي، جنوب استان كرمان با سهم 9/11 درصدي وفارس با سهم 3/10 درصدي در رتبه هاي اول تا سوم توليدكنندگان پرتقال كشور قرار داشته اند.

اين سه استان جمعاً درحدود 6/83 درصد از كل توليد پرتقال كشور را تأمين نموده اند. رتبه چهارم ميزان توليد مربوط به خيار گلخانه اي با توليد حدود 6/1 ميليون تن و سهم 7/7 درصد از كل ميزان توليد محصولات باغباني بوده كه استانهاي تهران با سهم 4/35 درصدي، يزد با سهم 1/23 درصدي، جنوب استان كرمان با سهم 4/17 درصدي و اصفهان با سهم 3/8 درصدي در رتبه هاي اول تا چهارم توليدكنندگان خيار گلخانه اي كشورقرار داشته اند. اين چهار استان جمعاً در حدود 2/84 درصد از كل توليد خيار گلخانه اي كشور را تأمين نمودهاند.رتبه پنجم ميزان توليد مربوط به خرما با توليد حدود 2/1 ميليون تن و سهم 8/5 درصد از كل ميزان توليدمحصولات باغباني بوده كه استانهاي سيستان و بلوچستان با سهم 6/18 درصدي، جنوب استان كرمان با سهم 8/15درصدي، فارس با سهم 6/13 درصدي و خوزستان با سهم 5/13 درصدي در رتبههاي اول تا چهارم توليدكنندگان خرماكشور قرار داشته اند. اين چهار استان جمعاً در حدود 5,61 درصد از كل توليد خرما كشور را تأمين نموده اند.

رتبه ششم ميزان توليد مربوط به هلو با توليد حدود 853 هزار تن و سهم 1/4 درصد از كل ميزان توليدمحصولات باغباني بوده كه استانهاي البرز با سهم 8/14 درصدي، گلستان با سهم 3/8 درصدي، مازندران با سهم 8درصدي، فارس با سهم 7 درصدي، آذربايجان غربي با سهم 8/6 درصدي و تهران با سهم 5/6 درصدي در رتبه هاي اول تاششم توليدكنندگان هلو كشور قرار داشته اند و اين شش استان جمعاً در حدود 4/51درصد از كل توليد هلو كشور راتأمين نموده اند.

تولیدات استان به تفکیک محصولات عمده سالهای94-96

واردات

براساس آمار و ارقام منتشر شده از سوی اتاق بازرگانی تهران، باتوجه به آنکه کشور ما از لحاظ برداشت انواع میوه خودکفا بوده است در زمینه میوه های بسته بندی و همچنین چیپس میوه بصورت رسمی هیچ وارداتی به کشور صورت نگرفته است و لذا این آمار صفر بوده است. واردات میوه ها که عمدتا شامل میوه های استوایی می باشد بصورت فله بوده است و لذا بعنوان میوه بسته بندی به کشور وارد نشده است. این میوه های استوایی خود وارد واحد های بسته بندی و سورتینگ شده و در واقع یک مرحله روی آنها کار انجام می شود.

پیش بینی کل امکانات عرضه

عرضه محصول صرفا مربوط به تولیدات داخلی می باشد و از جنبه واردات ما ظرفیتی نخواهیم داشت.

پیش بینی تقاضای داخلی

پیش بینی تقاضای خارجی (صادرات)

پیش بینی کل تقاضا

تحلیل موازنه پیش بینی امکانات عرضه و پیش بینی تقاضا

مطالعات فنی

بررسی فنی محصول، قطعات و مواد اولیه

مواد اولیه مصرفی در این طرح انواع میوه تازه می باشد که بخش بسیار زیادی از آن از باغات داخل کشور تأمین می گردد که از این منظر کشور ما شرایط تأمین بسیار مناسبی دارد. برخی از میوه های مصرفی میوه های استوایی می باشند که در اینخصوص در طی سالهای گذشته واردات به کشور انجام می شده است و همیشه بازارهای داخلی از این میوه ها تأمین می شوند. لذا تأمین مواد اولیه طرح به راحتی انجام پذیر می باشد.

شاخص های استاندارد بسته بندی میوه و تره بار صادراتی براساس موارد ادامه می باشد.

-1 بسته بندی سیب درختی

• در کارتن با شانه و ضربه گیر دو ردیف تا 9 کیلوگرم، سه ردیف تا 11 کیلوگیرم، چهار ردیف درجه یک تا 11 کیلو گرم
• در کارتن در بسته بندی 3 کیلوگرم )سیب درختی زیر 121 گرم درجه یک(

-2 بسته بندی انار

 کارتن یا سبد یک ردیفه با شانه یا فوم یا دو ردیف تا 11 کیلو گرم

-3 بسته بندی کیوی

• در کارتن یا سبد یک ردیفه با شانه 3 تا 4 کیلو گرم
• در سبد فله تا 11 کیلو گرم
• 1 تا 2 کیلوگرم بدون شانه / در کارتن یا سبد 1

-4 بسته بندی لیمو شیرین

• در کارتن و سبد یک یا دو ردیفه با شانه تا 11 کیلو گرم(
• در کارتن و سبد فله حداکثر 11 کیلو گرم

-5 بسته بندی لیمو ترش

 در کارتن صادراتی تا 11 کیلو گرم

-6 بسته بندی پرتقال

• در کارتن یا سبد صادراتی تا 1 کیلو گرم
• درکارتن یا سبد صادراتی تا 11 کیلوگرم

-7 بسته بندی زرد آلو، گیلاس،آلبالو، هلو، شلیل، آلو و سایر میوه ها تازه هسته ای

 در کارتن یا سبد از 111 گرم تا 6 کیلوگرم

-8 بسته بندی گل کلم، کلم ، کاهو سالادی )آیس برگ(

 کاهوی سالادی در سبد یا کارتن یک ردیفه ) تا 1 کیلو گرم (

 انواع کلم یا گل کلم در سبد یا کارتن تا 12 کیلو گرم

 انواع کلم در کیسه توری تا 11 کیلو گرم

شاخص های بسته بندی میوه و تره بار صادراتی

-9 بسته بندی کاهو رسمی و کاهو چینی

 در سبد 12 تا 16 کیلو گرم

10- بسته بندی سیب زمینی و پیاز

• کارتن تا 11 کیلو گرم
• کیسه توری تا 21 کیلو گرم

-11 بسته بندی هندوانه

• کارتن یک ردیفه تا 11 کیلو گرم
• سبد یک ردیفه تا 11 کیلو گرم
• باکس چوبی حداکثر تا 1111 کیلو گرم
• به صورت فله ای در کانتینر یخچالدار

-12 بسته بندی انواع خربزه

 کارتن یک ردیفه تا 16 کیلو گرم

 سبد یک ردیفه تا 16 کیلو گرم

-13 بسته بندی انواع فلفل دلمه

 سبد یا کارتن یک یا دو ردیفه حداکثر 11 کیلو گرم

-14 بسته بندی خیار، کدو و بادمجان

 کارتن یا سبد تا 11 کیلو گرم

-15 بسته بندی گوجه فرنگی

 سبد یاکارتن تا 11 کیلو گرم

-16 بسته بندی کرفس و تره فرنگی

 سبد یا کارتن تا 12 کیلو گرم

-17 بسته بندی سیر

 سبد ، کارتن، جعبه چوبی یا کیسه توری تا 11 کیلوگرم

-18 بسته بندی انگور

 در سبد یا کارتن حداکثر تا 1 کیلوگرم

-19 بسته بندی خرمالو

 سبد یا کارتن حداکثر تا 1 کیلوگرم

-21 بسته بندی به و گلابی

 کارتن و سبد یک یا دو ردیفه حداکثر تا 11 کیلوگرم

-21 بسته بندی فلفل ریز و بامیه

 سبد یا کارتن حداکثر تا 11 کیلوگرم

-22 بسته بندی کلم بروکلی

 در یخدان تا 1 کیلوگرم خالص و 11 کیلوگرم نا خالص

بررسی ماشین آلات و تجهیزات

ماشین آلات این طرح دارای پیچیدگی خاصی نبوده و در داخل کشور قابل تهیه می باشد از جمله ماشین آلات خط تولید چیپس میوه شامل خط خشک کن میوه با قابلیت خشک نمودن انواع میوه ، خط شستوشو و خشک کن میوه با قابلیت شستشوی اتوماتیک و اسلایس میوه و در نهایت خشک نمودن میوه می باشد. سایر ماشین آلات تولید میوه خشک دستگاه سورتینگ میوه ، وان های استیل جهت جابجایی ، میز های استیل کار ، دستگاه بلانچر ، نوار استیل آبگیر و… می باشد .

برخي از تجهيزات مورد نياز

• ماشین آلات شست و شو
• ماشین آلات تمیز کاری و لایه برداری
• دستگاه برش
• دستگاه بلانچ  )برای حفاظت رنگ(
• دستگاه آبگیری
• ماشین آلات خشک کن
• دستگاه طعم دهنده
• ماشین آلات بسته بندی

میوه هاقبل از ورود به سردخانه به دلیل جلوگیری از شوک سرمایی ترجیحاً بایستی اقدام به خنک کردن اولیه آن نمود. بدین صورت که دمای میوه را به حدود 11 درجه سانتی گراد کاهش داده سپس وارد سردخانه نمود. به طور کلی شرایط بهینه انبارداری بسته به نوع رقم و واریته متفاوت بوده و بستگی به میزان مقاومت آن به درجه حرارت ¬های پایین، رطوبت بالا، اکسیژن پایین و دی اکسید کربن بالا، میزان اتیلن و در نهایت میزان صدمات مکانیکی وارده به میوه دارد. تاخیر بیش از حد در ارسال میوه به سردخانه افزایش ضایعات را در پی دارد.

روش سورتینگ و بسته بندی انواع میوه تازه

مراحل انجام فرآیند تولید طرح سورتینگ میوه به صورت ترکیبی از سیستم اتوماتیک و نیروی انسانی انجام می پذیرد. در ابتدا سبد های میوه های چیده شده از باغات توسط اوپراتور به حوضچه شستشوی با پمپ سیرکولایسون انتقال می یابند و با استفاده از نقاله پارویی میوه های غوطه ور به جلو حرکت می کنند. و در این مرحله شستشوی و ضد عفونی می گردند. البته قابل ذکر است این مرحله بسته به نوع میوه ورودی به دستگاه داشته و ممکن است برای برخی از میوه ها انجام نپذیرد سپس میوه ها به وسیله نقاله زنجیره ای بر روی کاپ های قرار گیری میوه به صورت اتوماتیک قرار گرفته و هر کاپ با توجه به وزن میوه در امتداد دستگاه میوه را در محفظه مخصوص خود تخلیه می نماید و در کنار دستگاه اوپراتورهای تولید میوه های درجه بندی شده بر حسب وزن را در دورن کارتن و یا بسته های مورد نظر جمع آوری کرده و روی کانوایر فوقانی دستگاه جهت جمع آوری در پایان خط تولید و انتقال به مرحله بعدی قرار می دهند. در برخی از خطوط تولید پیشرفته ممکن است این بخش طرح شامل دستگاه اسکنر کامپیوتری میوه نیز شده که با استفاده از اشعه مخصوص دورن میوه مورد بررسی قرار گرفته تا در صورت وجود خرابی در بخشی از میوه آن میوه از بقیه محصول جدا شود تا به کاربردهای دیگر نظیر مربا سازی یا مارمالاد سازی برسد. در انتهای خط کارتن های میوه توسط اوپراتور به صورت بلوکی چیده شده و با استفاده از لیفتراک یا جک پالت به دستگاه پالتایز انتقال یافته تا در این قسمت پالت تسمه کشی و زوار بندی گردد. اصولا با توجه به هزینه های بالای بسته بندی مقرون به صرفه می باشد که بخش کارتن سازی یا حداقل فرمدهی کارتن در داخل کارخانه در انتهای خط صورت پذیرد.

روش تولید چیپس میوه                                           

توصیه پزشکان به خوردن میوه جات و سبزیجات، شاید یکی از کلیشه ای ترین و تکراری ترین توصیه هایی باشد که بشر در طول زندگی خود با آن روبه رو است. اما با وجود همه این توصیه ها و علم به اهمیت ویتامینهای موجود در میوه جات آیا همه ما به اندازه کافی از این محصولات بهره مند میشویم؟ آیا در طول روز ویتامینهای لازم را به بدن خود از طریق خوردن این میوه ها و سبزیجات می رسانیم؟ دلایل و شاید توجیه های مختلفی وجود دارد که باعث میشود انسان در طول روز ویتامینهای لازم در میوه جات برای بدن خود را تامین نکند. یکی از مهمترین این دلایل سختی یا عدم سهولت لازم برای خوردن میوه در هر زمان و هر مکانی است. به علاوه فساد پذیری بالای انواع میوه جات و سبزیجات در دماهای متوسط و بالا، یکی دیگر از این دلایل است. همچنین به دلیل شرایط اقلیمی متفاوتی که در کره زمین وجود دارد، در برخی مناطق و کشورها بسیاری میوه ها و سبزیجات قابلیت کشت ندارند و دسترسی مردم این مناطق به میوه ها اغلب از طریق واردات است که هزینه بالای حمل ونقل میوه جات و سبزیجات تازه و محدود بودن زمان نگهداری آنها موجب شده تا بشر فکر تازه ای برای مصرف این محصولات داشته باشد. محصولی که این روزها با عنوان چیپس میوه یا میوه های خشک از آن یاد میشود در واقع حلال مشکلاتی است که پیشتر از این ذکر شد. از طرفی میوه خشک یا چیپس میوه جایگزینی مناسب برای تنقلات ناسالم مانند انواع چیپس و پفک برای کودکان است ، همچنین این محصول برای افراد دیابتی که از مصرف میوه های شیرین به جهت قند بالا منع شده اند و حتی برای برخی افراد که خوردن میوه ها برای سیستم گوارششان مشکل ایجاد میکند، بهترین راه چاره است .

توزیع نامناسب صنایع غذایی و انواع محصولات کشاورزی و فصلی و منطقه ای بودن تولید بسیاری از محصولات در جهان از دلایل عمده دیگر برای خشک کردن میوه هاست که صادرات در این حوزه را رونق فراوانی بخشیده است. چیپس میوه ها در مورد انواعی صورت میگیرد که بخش خوراکی آنها پس از رسیدن به طور طبیعی رطوبت فراوانی دارد و بخش اعظم این رطوبت با خشک کردن به شیوه های گوناگون برای افزایش عمر نگهداری آنها انجام میشود. به طور کلی خشک کردن میوه ها، یکی از روشهای جلوگیری از فساد میکروبی آنها به شمار می آید. در این روش در اثر

کاهش میزان رطوبت میوه، امکان فساد میکروبی و سرعت واکنشهای مضر دیگر به میزان زیادی کم میشود. خشک کردن علاوه بر اینکه اثر نگه دارندگی روی محصول دارد، وزن و حجم آن را نیز به میزان چشمگیری کاهش میدهد در نتیجه از هزینه های حمل ونقل و ذخیره سازی میکاهد . با وجود همه مزایایی که درخصوص چیپس میوه گفته شد به علاوه تنوع محصولات باغی در کشور میتوان سرمایه گذاری در این عرصه را رو به پیشرفت دانست و امیدوار بود که با معرفی هرچه بهتر این محصول موجب افزایش مصرف در داخل کشور و همچنین با تولید باکیفیت تر و بسته بندیهای متنوع و رقابتی، وارد گردونه صادرات در جهان شد و این محصول را با برند ایرانی به دنیا معرفی کرد. میوه های خشک علاوه بر اینکه غنی از فیبر، انواع ویتامینها، سدیم، پتاسیم و

دیگر املاح مورد نیاز بدن انسان هستند موجب بهبود فرآیند متابولیسم و در نتیجه جذب عناصر ارزشمند در بدن میشوند.

از این رو فراهم آوردن زمینه برای شناسایی ارزش غذایی و تشویق مردم به استفاده از این دسته تنقلات میتواند سرمایه گذاری در این عرصه را هرچه بیشتر سودآور کند. برخی کشورهای موفق در این عرصه مانند آفریقای جنوبی، ترکیه و آرژانتین سالانه میلیاردها دلار ارز را از طریق فروش و صادرات همین محصول وارد سبد اقتصادی کشور خود میکنند. البته ایران هم در تولید و صادرات برخی از این محصولات خشک مانند کشمش، آلو، قیسی و چیپس زردآلو موفق عمل کرده اما چیپس میوههایی همچون کیوی، سیب، هلو ،شلیل ، گلابی، و …. همچنان پتانسیل های بالقوه بسیاری برای سرمایه گذاری درخود دارد .

به دلیل اینکه تولید چیپس میوه در ایران یک کار بکر و تقریبا نوپاست، سودآوری بالا و ریسک پایینی در این عرصه وجود دارد. این محصول در بسیاری کشورهای دنیا تولید میشود اما به جرات میتوان گفت هیچ میوه خشکی در جهان با کیفیت و طعم و مزه و تنوع میوه ایران وجود ندارد و بسیاری از کشورهای دنیا تشنه این محصول ایرانی هستند . روش توليد چيپس ميوه : روش تولید چیپس میوه جات به روش صنعتی به شرح زیر می باشد : در ابتدا حمل میوه از تخلیه یا بارانداز یا سردخانه به خط تولید پس از ورود میوه ها به کارخانه سپس میوه حمل شده به کارخانه مورد بازرسی قرار گرفته تا ضایعات مواد جدا شود. در مرحله بعد میوه ها مورد بازبینی پیش از شست وشو قرار می گیرند. پس از شست وشو و گندزدایی میوه ها توسط دستگاه آبکشی شده و مورد بازرسی پس از شست وشو قرار می گیرند. پس از طی مراحل بازرسی و شستشو میوه ها پوست گیری و قسمت هایی که مورد نیاز نیست جدا شده و میوه ها خرد می شوند در مرحله بعد عملیات غیرفعال کردن آنزیم (بلانچینگ) انجام می شود و نهایتا میوه آماده شده وارد خشک کن شده و خشک می گردد و توسط دستگاه های بسته بندی اتومایتک بسته بندی و روانه بازار می گردند .

انتخاب روش استقرار بر اساس طرح جریان مواد

برای هریک از خطوط تولید بخش جداگانه ای در نظر گرفته شده است و همانگونه که در چیدمان طرح در ادامه خواهید دید سردخانه بعنوان نگهداری میوه های تازه ورودی و همچنین میوه های بسته بندی شده مورد استفاده قرار خواهد گرفت. لذا خط بسته بندی در کنار سردخانه می باشد. محل قرار گیری بخش تولید چیپس میوه جدا از این بخش ها می باشد و نسبت به این دو بخش مستقل تر خواهد بود. چراکه محصول تولیدی در این خط نیاز به نگهداری در سردخانه ندارد و فرایند تولی و نگهداری آن کاملا متفاوت از خط بسته بندی میوه تازه می باشد.

دستگاههایی که به صورت مکانیکی کار میکنند استفاده می شود که به دلیل ارزان بودن و همچنین تولید داخلی ماشین آن به عنوان روش مناسب انتخاب شده است. در نمودار ذیل نحوه تولید طبق این روش ارائه می شود.

بررسی تجهیزات آزمایشگاهی، کارگاهی و وسایط نقلیه مورد نیاز

بمنظور تولید محصولات با کیفیت مطلوب تأمین تجهیزات آزمایشگاهی طرح مورد نظر قرار گرفته است. بدین منظور و با مشاوره با کارشناسان مربوط در این زمینه تجهیزات آزمایشگاهی مورد نیاز شناسایی و جهت خرید و استقرار در کارخانه مورد نظر قرار گرفته است.

وسایل نقلیه مورد نیاز شامل لیفتراک برقی جهت جابه جایی مواد اولیه و محصولات و همچنین نیسان زامیاد می باشد. بدین منظور و در بخش هزینه های ثابت سرمایه گذاری برای تأمین  وسایل نقلیه مورد نیاز هزینه در نظر گرفته شده است.

کنترل کیفی مواد اولیه به منظور رعایت حق مشتری و کنترل کیفیت محصولات تولیدی میبایستی از ابتدا کیفیت مواد کنترل گردد. تمامی مواد اولیه که وارد کارخانه می شود میبایستی کنترل گردند. از آنجاییکه سورت و بسته بندی میوه به منظور ارائه میوه مرغوب و مناسب در بازار می باشد و به همین دلیل قیمت بالاتری نیز در بازار دارد و از طرفی زمان تولید کالا و تحمیل به مشتری در کیفیت محصول بسیار موثر می باشد لذا تحویل گرفتن مواد اولیه مرغوب بسیار مهم است.

بررسی اختلالات فیزیولوژیکی میوه های برداشت شده 

اختلالات فیزیولوژیکی میوه های برداشت شده را می توان به دو گروه تقسیم کرد یعنی اختلالاتی که در اثر نگهداری محصول در درجات پایین تر از حد بیولوژیکی ایجاد می شود و سرما زدگی نامیده میشود و دیگری اختلالاتی که در نتیجه انباشته شدن مواد فرار و سمی دریافتها به وجود می آید.

درجات حرارت پایین، تولید اتیلن، از دست رفتن آب و فعالیتهای دیگر بیولوژیکی را به طور قابل توجهی پایین می آورد و رسیدن پیری محصول را به تعویق می اندازد ولی باید در نظر داشت که بعضی از محصولات در اثر حرارت های پایین، حتی بالاتر از نقطه انجماد آنها دچار سرمازدگی می شوند.

عواملی که در سرمازدگی موثر است عبارتند از:

• نوع میوه
• حالت متابولیکی میوه
• حرارت انبار
• زمان نگهداری، هر چه زمان نگهداری در یک درجه حرارت معین طولانی تر باشد اثر سرما بیشتر خواهد بود.

رطوبت نسبی، کاهش رطوبت نسبی باعث خشک شدن پوست میشود که خود عامل کمک کنندهای جهت به وجود آمدن سرمازدگی در محصول می باشد. غالباً در مواقعی که محصول در حرارتهای پایین نگهداری می شود سرمازدگی ظاهر نمیگردد و به مجرد گرم شدن محصول قهوهای شدن بافت های سطحی شروع شده و اثرات سرمازدگی بروز می کند. بافتهای سرمازده به سادگی تحت میکرو ارگانیسمها قرار گرفته و فاسد می شوند.

اختلالاتی که در نتیجه انباشته شدن مواد فراروسمی در بافتها به وجود می آید در درجه حرارت های معمولی ایجاد می شود. این اختلالات ممکن است در اثر راکد ماندن بخارات فرار و سمی مانند استالدیند و اتیل الکلی که در هنگام تنفسی غیر هوازی یافته ها ایجاد می شود به وقوع میپیوندد. در این صورت فقدان اکسیژن در هوای انبار می تواند سبب گسترش علائمی شبیه سرمازدگی بشود.اگر چه این تغییر رنگ ممکن است در لایه های عمیق تری از پوست ایجاد شود مثلا در صورت کاهش بیش از حد اکسیژن در محیط انبار لکه های قهوه ای در میوه ایجاد می شود و به وقوع می پیوندد. در اینصورت فقدان اکسیژن در هوای انبار می تواند سبب گسترش دائمی شبیه سرمازدگی بشود. اگر چه این تغییر رنگ ممکن است در لایه های عمیق تری از پوست ایجاد شود مثلا در صورت کاهش بیش از حد اکسیژن در محیط انبار لکه های قهوه ای در میوه ایجاد میشود. جمع شدن مواد فراری که مسئول عطر و بوی محصول هستند در بافتهای تولید کننده آنها نیز ممکن است باعث گسترش دائمی شبیه علائم انباشته شدن مواد سمی بشود. این نوع سوختگی در میوه را میتوان با تهویه و یا استفاده از مواد جاذب گازهای سمی تا حدودی کاهش دارد.

مثلا استفاده از کاغذهای آغشته به روغن در بسته بندی میوه ها و یا غوطه ور کردن میوه ها قبل از انبار کردن در محلول هایی مانند دی فنیل آمین خیلی موثر است. به نظر میرسد که افزایش بیش از حد رطوبت انبار عامل کمک کننده جهت وقوع عوارض فوق می باشد.

بررسی خصوصیات کیفی میوه برداشت شده

خصوصیات کیفی محصول را میتوان به دو جنبه حسی و غیر حسی تقسیم کرد. اگر چه جنبه های کیفی غیر حسی دارای اهمیت بیشتری هستند ولی معمولا جهت بررسی و اندازه گیری آنها نیاز به دستگاههای شیمیایی و بیولوژیکی پیشرفتهای دارد ولی آن دسته از عواملی که توسط حواس انسان قابل تشخیص اند در براورد و ارزیابی میوه ها بسیار موثر است. طبیعت بعضی از این عوامل مثل شکل و اندازه به طور کافی آشکار بوده و به آسانی قابل تشخیص است.

عیوبی که باعث می شود تا کیفیت محصول پایین آید. به چند دسته تقسیم می شود: 

عیوب ژنتیکی و فیزیولوژیکی که به طور ژنتیکی و یا در اثر شرایط نامناسب محیط در خلال رشد محصول در آن به وجود می آیند. یکی دیگر از عمده ترین مواد اولیه که در حفظ کیفیت کالای سورت شده تاثیر مستقیم دارد مواد اولیه بسته بندی میباشد. یک بسته بندی خوب باید دارای طرح مناسب، مواد اولیه مقاوم باشد و اگر در حمل و نقلی جعبه های خالی و مقدمات انجام کار و در پر کردن جعبه ها دقت کافی به عمل نیاید و الزامات خاص هر بسته در نظر گرفته نشود بهترین بسته بندیها ممکن است نتیجه مطلوب را عاید نسازد.

جعبه مقوایی فلوتی روباز با لبه های تاشونده

این نوع بسته بندی برای حمل و نقل مقادیر کم استفاده میگردد. این جعبه به راحتی و بدون نیاز به ابزار تاشده شکل میگیرد. برای چیدن باید به شکل ستونی عمل کرد. انواعی از این جعبه ها که دارای سرپوشی کامل یا نیمه کامل نیز باشند ممکن است در چیدن به طریق قفل شونده به کار گرفته شوند. بهترین روش حمل این جعبه حمل به وسیله پالت است. مشروط بر آنکه با استفاده از نبشی و تسمه یا توری ثبات بار حفظ شود.

اگر بار بدون پالت حمل شود حتماً باید به طریق ستونی روی هم چیده شود مگر آنکه لبه های افقی روی هم قرار گیرند و فشار بار به میوه منتقل نگردد. حداکثر ظرفیت بار در این جعبه مقوایی 10 کیلوگرم است. نوع جنس این نوع بسته بندی مقوای فلوتی یک لا و مواد پوششی معادل با کاغذ کرافت 150 تا 250 گرم در متر مربع ساخته می شود.

جعبه مقوای فلوتی روباز بسیار مقاوم با لبه های تاشونده عرضی

به منظور توزیع در داخلی یا صادرات محصولات از کامیون و راه آهن استفاده میگردد. به کمک دست یا ماشین تا می شوند. جعبه های دست ساز به طریق جادادن زباله در شکاف یا منگنه سوار می شوند. سوار کردن دستی جعبه آسان است اما به دلیل مواد سنگین و محکمی که به کار گرفته می شوند در جعبه هایی که به طور مکانیکی شکل می گیرند برای اتصالات از چسب مایع داغ استفاده می شود. به صورت ستونی باید چیده شود. حمل پالت صورت میگیرد و در هنگام حمل باید از وسایل مناسب مثل تسمه برای محکم نگه داشتن آنها استفاده شود. نوع جنس این نوع بسته بندی معمولا مقوای فلوتی دو جداره با مواد پوششی معادل با 300 گرم در متر مربع کاغذ کرافت است.

جعبه فیبری، مقوایی در باز یا در بسته با لبه ها و گوشه های پلاستیکی

از این نوع مواد بسته بندی هم با تا کردن و سوار کردن لبهها و گوشه پلاستیکی با دست استفاده می شود. در این حالت باید به صورت ستونی چیده شود. حمل با پالت صورت میگیرد با توجه به وجود لبهها و گوشه های پلاستیکی جعبههای چیده شده نسبتاً ثابت می ماند اما گاهی وسایل تکمیلی برای ثبات بیشتر نظیر تسمه کشی عمودی همراه با نبشی های کناری و افقی لازم می شود. حداکثر ظرفیت در این بسته بندی 10 کیلوگرم می باشد. در بعضی از موارد لازم است که جنس جعبه ضد آب باشد و در این حالت پوششی از پلی اتیلن بر روی ان می کشند یا از مقوای با پوششهای قوی تر استفاده می شود. لبه ها از پلی اتیلن سنگین یا پلی پروپیلن ساخته می شوند.

جعبه های مقوایی فلوتی معمولی (کارتن) با شکافی برای تهویه

از این جعبه ها برای بسته بندی میوه و حمل آنها با کامیون، قطار و کشتی یا هواپیما استفاده میشوند. با دست یا دستگاه مکانیکی تا می شود و به کمک چسب مایع و منگنه به هم متصل می شود. و در صورتیکه لب برگردها به هم برسند کف جعبه ها را نیز می توان به کمک نوار چسب بست. حداکثر ظرفیت این نوع بسته بندی 20 کیلو گرم است.

جعبه چوبی آماده

این جعبه ها به صورت آماده تحویل می شود و در صورت نیاز، در جعبه یا میخ یا با سوزن دوخت به بدنه متصل می شود. فقط به صورت ستونی روی هم قرار می گیرند. حمل و نقل این بسته بندی یا با پالت یا بدون پالت است. معمولا این بسته ها حداکثر تا 20 کیلوگرم ظرفیت دارند.

شانه های مقوایی از خمیر کاغذ

فقط برای کف جعبههای گود میوههای معمولی به کار میرود و بدین ترتیب الگوی منظمی برای چیدن به وجود می آورد بی آنکه نیازی به استفاده از بسته بندی جداگانه هر محصول باشد.

شانه های پلاستیکی پلی استایرن (کششی)

استفاده از شانه پلاستیکی پلی استایرن علاوه بر مزیت جداسازی دارای مزیت ضربه گیری و انعطاف در برابر اندازه و شکل میوه است و در صورتیکه قبل از بسته بندی میوه نیاز به خنک کردن آن وجود داشته باشد این نوع شانهها به دلیل اینکه دارای خاصیت موثر عایقهای حرارتی هستند می توانند به این امر کمک کنند.

کاغذ مومی

کاغذ مومی برای پوشش مرکبات و بسته بندی مناسب آنها استفاده می شود.

انتخاب نوع بسته بندی به عواملی چون خصوصیات محصولی، هزینه و قابل دسترس بودن مواد اولیه در محل صدور کانالهای خاصی توزیع آن کالا، سیستم حمل و نقل و بازار بستگی دارد. به منظور حفظ سطح کارایی هر بسته باید کیفیت مواد اولیه بسته بندی مستمرا مورد بازدید و کنترل قرار گیرد. بنابراین تولید کنندگان و تهیه کنندگان بستهها باید کیفیت کاربردی مواد مورد مصرف و همچنین خصوصیات خاص مواد و اجزاء بسته بندی ها را تضمین نمایند.

مثلا در مورد کارتن، آزمایش فشرده و له شدن مقاطع مسطح، آزمایش فشار بر ستونهای کوتاه، آزمایش مقاومت در برابر سوراخ شدن، آزمایش جذب رطوبت می بایستی توسط تولید کنندگان بسته ها صورت گیرد. و اطمینان لازم را به مشتری بدهند که شرایط ویژه حمل کالای خاصی در مراحل مختلف را دارد و مطابق استاندارد می باشد یا در مورد جعبه های چوبی آزمایش آب دیدگی ، استحکام میخ و دوخت فلزی باید انجام شود.

در حین فرآیند مراحل مختلف تولید محصول مورد بازرسی و کنترل قرار می گیرد بدین شکل که میوه از نظر مواد شیمیایی باقی مانده بر روی میوه کنترل میشود. همچنین مرحله خشک کردن کنترل میگردد تا بیش از حد خشک نگردد چرا که خشک شدن میوه در درجه حرارت بالا و به مدت طولانی باعث ایجاد چروکیدگی سطحی میوه می شود و این مسئله باعث افت کیفی از نظر ظاهری میگردد. در قسمت شستشو هم باید دقت کرد که بیش از حد میوه با آب تماس نگیرد زیرا اگر آب به میزان زیاد در پوست میوه نفوذ پیدا کند عمر نگهداریش کوتاهتر می شود. ماشین آلات تولید نیز باید به طور مرتب مورد بازرسی قرار گیرند تا عملیات مربوط به فرآیند به درستی انجام گیرد. همچنین در طول فرآیند و در قسمتهای بازرسی و سورتینگ میوه از نظر ظاهر(پوسیدگی، لهیدگی، پلاسیدگی و…) بازرسی و کنترل میگردد.

کنترل کیفی محصول پس از بسته بندی محصول و قبل از ورود به بازار مصرف می بایستی بازرسی صورت گیرد. در این بازرسی کیفیت محصول و بسته بندی مورد ارزیابی قرار میگیرد. به منظور کنترل کیفی مواد اولیه، حین تولید و محصول، آزمایشات مختلفی می بایستی انجام شود این آزمایشات به دو صورت انجام می گیرد:

• آزمایشاتی که مواد و محصول باید از نظر ظاهری کنترل گردند.
• آزمایشاتی که مواد و محصول باید از نظر خواص شیمیایی بررسی گردند.

آزمایشهایی که در این زمینه ها باید انجام شود به قرار زیر است:

• آزمون آلودگی
• آزمون مقاومت کارتن
• آزمون آسیب دیدگی
• آزمون چروکیدگی
• آزمون آفت زدگی
• آزمون سوختگی
• آزمون غیر یکنواختی
• آزمون ناموزونی
• آزمون نارسی

تمامی آزمونهای ذکر شده به صورت چشمی و حسی اندازهگیری می گردند و نیاز به دستگاه ویژهای ندارد. کل آزمایشهای کارتن و مواد بسته بندی به عمده تولیدکنندگان مربوط می باشد. آزمونهای مربوط به میوه نیز طی روش های خاص و از طریق حسی و چشمی قابل اندازه گیری است. ولی واحد تولیدی به منظور اطمینان از کالای تولیدی اش می بایستی یک سری وسایل و مواد را تهیه نماید تا بتواند از کیفیت کالایش اطمینان پیدا نماید و به دیگران نیز تضمین کافی بدهد.

اطلاعات مالی طرح

نتایج مالی طرح از دیدگاه کل سرمایه گذاری