مقدمه

بمنظور ترسیم افق آینده و پیش بینی شرایط مالی و اقتصادی هر کسب و کاری نیاز می باشد تا برای کسب و کار مورد نظر یک بیزینس پلن Business Plan و یا همان طرح کسب و کار آماده گردد. گزارش بیزینس پلن Business Plan بر مبنای طرح ها و پروژه هایی است که برای توسعه و بهبود کسب و کار مورد نظر پیش بینی شده است. بیزینس پلان Business Plan برای کسب و کارهایی تهیه می شود که در حال حاضر مشغول فعالیت می باشند. کسب و کارهایی که در سال های گذشته راه اندازی شده و در حال بهره برداری و تولید محصول و ارائه خدمات می باشند و در حال حاضر با تهیه گزارش بیزینس پلن برای آنها در نظر می باشد که شرایط آتی آنها در سال های نزدیک مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد. یک بیزینس پلن کامل که مبتنی براستانداردهای اقتصاد مهندسی و مدیریت مالی تدوین شده است، می تواند بعنوان نقشه راه Road Map در اختیار مدیران و تصمیم گیران شرکت قرار گیرد.

بیزینس پلن Business Plan می تواند برمبنای ادامه وضعیت موجود کسب و کار و یا ادامه وضعیت موجود همراه با اجرای برخی طرح های توسعه ای و بهبود خدمات نیز تهیه شود. بطور معمول یک بیزینس پلن و یا طرح کسب و کار برای یک دوره 5 ساله پیش بینی می گردد. در یک بیزینس پلن در انتهای سال اول اهداف کوتاه مدت، انتهای سال سوم اهداف میان مدت و انتهای سال پنجم اهداف بلند مدت شرکت بدست می آید که این اهداف شامل سهم بازار، میزان درآمد و نوع خدمات قابل ارائه می باشد.

روش مطالعه

هدف از انجام این مطالعات پیش بینی و برآورد Business Plan شرکت حمل و نقل داخلی کالا برای یک دوره 5 ساله در طول سال های 1403-1399 می باشد. بمنظور برآورد Business Plan شرکت از روش های مختلفی استفاده شده است. پایه و مبنای پیش بینی ها و برآوردهای انجام شده، اطلاعات گذشته و آمار و ارقام واقعی محقق شده شرکت می باشد که در طی سال های گذشته بدست آمده است. جداول درآمد و هزینه شرکت و آمار کل بارنامه ها و اطلاعات صورت های مالی شرکت از سال 1395 تا سال 1398 مبنای پیش بینی ها در بیزینس پلن قرار گرفته است.

بمنظور تحلیل دقیق تر بیزینس پلن این مطالعه در 4 حالت به شرح ادامه پیش بینی و برآورد شده است تا نتایج مقایسه ای حاصل جهت نتیجه گیری حاصل شود.

روش اول- روند گذشته

روش دوم- تأسیس یک شرکت حمل و نقل جدید

روش سوم- روند گذشته با احتساب برنامه توسعه فولاد خراسان

روش چهارم- روند گذشته با احتساب کارخانه آهک

روش پنجم- تارگت گذاری

در بخش های ادامه هریک از روش های فوق بصورت جزیی تر توضیح داده می شود و نتایج مالی و اقتصادی حاصل از هریک از آنها نیز ارائه می شود.

 منابع اطلاعاتی

اطلاعات اولیه مورد نیاز برای تهیه بیزینس پلن شرکت حمل و نقل داخلی کالا از منابع زیر استخراج شده است:

صورت های مالی شرکت

از جمله مهمترین منابع استخراج اطلاعات برای تهیه بیزینس پلن صورت های مالی سال های گذشته شرکت میباشد. صورت های مالی هر شرکتی منعکس کننده تمامی رویدادها و اتفاقاتی است که در کسب و کار مورد نظر در سال های گذشته اتفاق افتاده است. تصمیم گیری هایی که انجام شده، سرمایه گذاری هایی که صورت گرفته، برنامه های فروشی که اجرا شده، هزینه های تولیدی که پرداخت شده و غیره به تمامی در صورت های مالی موجود می باشد. تدوین کننده بیزینس پلن می تواند با مراجعه به صورت های مالی و تحلیل و بررسی روند پارامترهای تأثیر گذار بر سود دهی شرکت، علل افزایش و کاهش سود دهی و وضعیت فعلی را به درستی تشخیص دهد و از این روی می تواند شرایط مالی و اقتصادی شرکت را برای سال های آتی با تقریب مناسبی پیش بینی نماید.

نمودارهای عملکرد

نمودار های حجم تولید، میزان درآمد، هزینه های تولید، سود خالص و غیره شرکت در سال های گذشته می تواند روند کاهشی و یا افزایشی داشته باشد. هرجا کاهش و یا افزایشی در نمودارها مشاهده گردد می بایستی علل آن مورد بررسی قرار گیرد. این نمودارها عملکرد تولید و درآمد محصولات شرکت در سال های گذشته را پیش روی ما قرار می دهد تا بتوانیم تحلیلی از سهم بازار شرکت و وضعیت آن در سال های مختلف داشته باشیم. با استفاده از فرمول های آماری و روش هایی نظیر رگرسیون (حداقل مربعات)، میانگین نرخ رشد و غیره می توان عملکرد شرکت را برای سال های آتی نیز پیش بینی نمود که بخش بسیار مهمی از بیزینس پلن می باشد.

برنامه استراتژیک (تارگت گذاری)

بطور معمول برنامه استراتژیک تدوین شده برای کسب و کار می تواند مبنای تهیه بیزینس پلن باشد. بدین صورت که در برنامه استراتژیک بصورت کلی در خصوص کسب سهم بازار و میزان فروش و هدف گذاری های انجام شده برای کسب و کار صحبت می شود و اهداف کمی و کیفی بصورت کلی تعیین می گردد. در برنامه استراتژیک افزایش و یا کاهش سهم بازار محصولات فعلی، حذف برخی محصولات و یا تولید محصولات جدید و نحوه ورود به بازار و کسب سهم بازار برای این محصولات مورد بررسی قرار می گیرد. براین اساس در بیزینس پلن پارامترهای تعیین شده در برنامه استراتژیک می تواند ملاک تهیه مدل مالی و پیش بینی هزینه ها و درآمدهای کسب و کار در سال های آتی قرار می گیرد و ابزارهای مالی و سرمایه ای رسیدن به این اهداف با جزییات بیشتری مورد بررسی قرار داده شود.

برنامه طرح های توسعه ای شرکت

هر کسب و کاری بمنظور افزایش ظرفیت تولید، تولید محصولات جدید، بهبود کیفیت و سایر موارد طرح های توسعه ای را برنامه ریزی می نماید. میزان سرمایه گذاری لازم جهت اجرای طرح های توسعه می بایستی در مدل مالی بیزینس پلن لحاظ گردد. نتایج مالی و اقتصادی و جریانات نقدی حاصل از اجرای طرح توسعه نیز می بایستی در گزارش بیزینس پلن در نظر گرفته شود. براین اساس دسترسی به جزییات طرح های توسعه ای از جمله ورودی های اصلی تهیه گزارش بیزینس پلن می باشد. درصورت وجود برنامه استراتژیک برای شرکت، طرح های توسعه ای معمولا بخشی از آن می باشند که در برنامه استراتژیک بصورت کلی بیان می شود اما در طرح بیزینس پلن با جزییات بیشتری ارائه می گردد.

مقایسه نتایج به دست آمده

محاسبات در 5 حالت اجرا و بمنظور مقایسه مناسب تر، نتایج آن در ادامه ارائه شده است.

تحلیل نتایج:

1. در جدول فوق شاخص های سرمایه گذاری و سود دهی شرکت در روش های مختلف محاسبه و در کنار هم قرار داده شده اند. همانگونه که مشاهده می گردد درصورتی که نرخ بازدهی مورد انتظار سرمایه گذاری 25 درصد باشد، صرفا در دو حالت تأسیس شرکت حمل و نقل جدید و حالت تارگت گذاری، شرکت این حداقل سود مورد انتظار را بدست خواهد آورد. در حالت کلی بازدهی شرکت در این دو حالت نیز در همان محدوده حداقل انتظار قراردارد و باتوجه به سهم بازاری که شرکت در اختیار دارد و حضور رقبا در این بازار، شرکت نمی تواند نرخ بازدهی چندان بالایی رابدست آورد.
2. روش تأسیس یک شرکت جدید در واقع کاهش هزینه های جاری شرکت می باشد. اختلاف نرخ بازدهی روند گذشته با تأسیس شرکت حمل و نقل جدید نشان می دهد که با کاهش هزینه های جاری شرکت می توان نرخ بازدهی شرکت را تا 10 درصد افزایش داد و از نرخ 15.75 درصد به 25.65 درصد رساند که تغییر مناسبی است. اتخاذ این روش مستلزم آن است که سیاست گذاری شرکت در پرداخت حقوق و دستمزد بصورت مستقل و جدا از سیاست گذاری های شرکت های دیگر باشد. کاهش هزینه ها در پرداخت هزینه های اداری و سربار شرکت نیز امکان پذیر می باشد و در این بخش نیز می توان کاهش هزینه را اعمال نمود. در تعیین هزینه حقوق و دستمزد و هزینه های سربار اداری مترتب برآن استانداردهایی وجود دارد که درصورت رعایت آنها، شرایط سود دهی شرکت تغییر مثبت خواهد داشت. این در حالی است که این هزینه ها در حال حاضر در شرکت بیش از حالت استاندارد می باشد.
3. برنامه ریزی های انجام شده در توسعه فعالیت های تولیدی شرکت فولاد خراسان که بازار اصلی بارنامه های شرکت حمل و نقل می باشد در صورت محقق شدن، رشد مثبت خواهد داشت و منتج به آن می گردد که بازدهی شرکت از 15.75 درصد به حدود 22.27 درصد افزایش یابد. این تغییر گرچه بازهم پایین تر از حد مورد انتظار صاحبان شرکت می باشد اما باز هم تغییر قابل توجهی است و سود سالیانه شرکت را افزایش می دهد. درصورتی که برنامه های توسعه ای پیش بینی شده برای فولاد خراسان تحقق یابد، بازار آتی صدور بارنامه ها رشدی بیش از حالت روند گذشته خواهد داشت و از دیدگاه توجیه پذیری فعالیت شرکت تأثیر مناسبی خواهد گذاشت.
4. فعالیت کارخانه آهک نیز سبب می گردد تا بازار صدور بارنامه های شرکت افزایش یابد و پیش بینی می گردد با شروع فعالیت آن نرخ بازده شرکت به 18.01 درصد افزایش یابد. لذا در نظر داشتن این بازار نیز آینده روشنی از فعالیت های شرکت را نشان می هد. شروع فعالیت کارخانه آهک از دیدگاه حمل مواد اولیه و همچنین محصولات نهایی، بازار بارنامه های شرکت را مطلوب تر می نماید. اما در این حالت نیز حداقل نرخ مورد انتظار صاحبان شرکت حاصل نمی گردد و ناگزیر است تا راه حل های دیگر برای افزایش سهم بازار شرکت و رشد درآمد زایی حاصل از ارائه خدمات، اتخاذ گردد.
5. افزایش بارنامه ها در دو حالت برنامه توسعه ای فولاد خراسان و همچنین شروع فعالیت کارخانه آهک، باتوجه به اینکه در محدوده فعالیت های فعلی شرکت قرار دارد، نیاز به تغییر مجوز فعالیت شرکت ندارد و لذا هزینه های سرمایه گذاری برای افزایش ناوگان اختصاصی شرکت نیاز نمی باشد. در این دو حالت افزایش تعداد بارنامه ها با استفاده از به خدمت گرفتن کامیون های دیگر پوشش داده می شود. این در حالی است که در روش تارگت گذاری که نیاز می باشد به بازاری خارج از شهرستان نیز توجه شود نیاز است تا با انجام هزینه های سرمایه گذاری و خرید ناوگان اختصاصی، بارنامه های خارج از شهرستان را نیز جذب نمود.
6. بدست آمدن نرخ 25.68 درصد روش تارگت گذاری نشان می دهد که با افزایش سهم بازار و تلاش برای حضور در بازارهای جدید و در واقع تغییر مجوز فعالیت شرکت از شهرستان به استان و انجام سرمایه گذاری در ایجاد ناوگان حمل و نقل ملکی، می توان تغییر محسوسی در درآمد زایی شرکت ایجاد نمود. در این روش پیش بینی می شود تا افزایش کل بازار با حضور در بازار استان امکانپذیر باشد. در این حالت نبایستی صرفا به بازار فعلی فولاد خراسان و شهرستان اکتفا نمود. در روش تارگت گذاری که در واقع افزایش قابل توجه بارنامه ها می باشد، بارنامه های صادره در سایر شهر ها نیز مدنظر قرار می گیرد. این روش نیاز به سرمایه گذاری جهت خرید ناوگان دارد و در مقایسه با سایر روش های بررسی شده صرفا در این روش نیاز است تا سرمایه گذاری صورت گیرد. که البته نتایج شاخص های پیش بینی شده در این روش نیز مطلوب می باشد.