مطالعات بازار

ماسه:
به سنگ ‌ریزه خردتر از شن گفته می‌شود ماسه معمولاً در ساحل دریا و رودخانه به راحتی یافت می‌شود.  هر گاه تخته سنگ بزرگی در معرض باد ، باران و یخ بندان قرار گیرد، متلاشی شود و به ذرات ریزتری تبدیل شود، به طوری که ابعاد ذرات مزبور از یک صدم میلی متر تا دو میلی متر برسد، این ذرات را “ماسه” می نامند.

شن :
همانند ماسه از جدا شدن و خرد شدن سنگ های طبیعی به دست می آید. معمولا از نظر ابعاد دانه ها، ذرات به بزرگی 2 تا 60 میلی متر را شن می نامند،  ولی عموما بزرگی ذرات شن به 30 میلی متر محدود می شود و بسته به بزرگی دانه به نام شن های نخودی و یا بادامی نامیده می شود.

موارد استفاده مهم شن و ماسه عبارتند از:

• تولید بتن و محصولات بتنی: بیش از ۷۵ در صد بتن و محصولات بتنی را شن و ماسه تشکیل میدهند.
• راهسازی: شن و ماسه و مواد خرده سنگی با مشخصات و عملکردهای متفاوت که به آنها Base نیز گفته میشوند، در قشرهای زیر و لایه‌های فوقانی راه به کار گرفته می‌شوند که البته بسته به نوع جاده و نوع زیرسازی مورد نیاز، درصد اختلاط متفاوتی خواهند داشت.
• آسفالت : بیش از ۹۰ درصد از آسفالت را شن و ماسه تشکیل میدهد که بسته به نوع آسفالت و محل مصرف آن، مقدار شن و ماسه مصرفی نیز تغییر می‌کند.
• کاربرد در ساختمان سازی:

علاوه بر مصرف شن و ماسه در ساختمانهای بتنی که عمده ترین محل مصرف شن و ماسه نیز هست، این مصالح در نقاط مختلف کلیه ساختمانها کاربرد دارند. از جمله در پی سازی قریب به اتفاق ساختمانها باید از شن و ماسه استفاده شود. همچنین در ساختمانهای آجری برای چیدن آجر از ملات ماسه و سیمان استفاده میشود. برای فرش موزائیک و نصب کاشی نیز از ملات ماسه و سیمان استفاده میگردد و بسیاری موارد مشابه دیگر نیز میتوان نام برد.

• خاکریز: مصالح خرده سنگی و شن و ماسه در بدنه سدهای خاکی، به عنوان پر کننده پشت کار در معادن و پشت دیواره‌های حایل در راه سازی و مانند آن مصارف بسیاری دارند.
• مصارف صنعتی: انواع شن و ماسه سیلیسی خالص در شیشه سازی ، ریخته گری ، تصفیه آب و غیره نیز مصرف می‌شود.
• آجرسازی: از ماسه در تهیه ی آجر های ماسه-آهکی استفاده می شود.
• کاربرد در بلوک سازی

تولید

طبق اطلاعات وزارت صنعت، معدن و تجارت، ۲۶۹۳ واحد در زمینه تولید انواع شن و ماسه فعال می‌باشند. ظرفیت اسمی ثبت شده مجموع آنها ۴۲۴,۵۷۱,۹۳۳ تن می‌باشد که با در نظر گرفتن راندمان ۷۰ درصدی، میزان تولید سالیانه در کشور در حدود ۲۹۷,۲۰۰,۳۵۳ تن  برآورد می‌گردد که در جدول زیر با توجه به زمان به بهره‌برداری رسیدن واحدهای فعال، میزان تولید در ۵ سال گذشته برآورد گردیده است.

واردات

طبق آمار اتاق بازرگانی تهران میزان واردات شن و ماسه از سال 1391 تا 1395 به صورت جدول زیر تهیه شده است:

مصرف

با توجه به اینکه بیشترین موارد مصرف این محصول در بخش ساختمان سازی، کارخانجات آسفالت، بتن سازی و سازه های بتنی و …. می باشد، لذا در بررسی تقاضا، به تفکیک هر یک از این بخشها مورد بررسی قرار گرفته است که مطابق جدول زیر میپردازیم. در این جدول، میزان صادرات شن و ماسه نیز مد نظر قرار گرفته است.

صادرات

طبق نمودار زیر که برگرفته از اطلاعات اتاق بازرگانی تهران است میزان صادرات شن و ماسه از سال 91 تا 92 کاهش، از سال 92 تا 93 افزایش و از 93 تا 95 کاهش پیدا کرده است.

مطالعات فنی

هر واحد تولیدی، علاوه بر دستگاه‌های اصلی خط تولید، جهت تکمیل یا بهبود فرایندها، نیاز به تجهیزات وتأسیسات جانبی، نظیر؛ تأسیسات گرمایش و سرمایش، آب، برق، دیگ بخار، کمپرسور، تأسیسات اطفاءحریق و…خواهد داشت. انتخاب این موارد با توجه به ویژگی‌های فرایند ومحدودیت‌های منطقه‌ای و زیست محیطی انجام می‌گیرد.

تاسيسات برق :

اساسي‌ترين و زير بنايي‌ترين تاسيسات هر واحد صنعتي ، تاسيسات برق مي‌باشد ، زيرا تقريباً همه دستگاه‌هاي اصلي خط توليد نياز به برق دارند. از طرفي نيروي برق ، تامين كننده انرژي مربوط به ساير تاسيسات و همچنين روشنايي كارخانه خواهد بود. به منظور بررسي تاسيسات برق مورد نياز واحد ، ابتدا مقدار برق مصرفي هريك از بخش‌هاي توليدي ، تاسيسات ، محوطه و… برآورد مي‌گردد. سپس تاسيسات مورد نياز تامين آن معرفي خواهد شد.

برق:

حداكثر توان برق مورد نياز ( برحسب kw) بر اساس توان برق مصرفي ماشين آلات وتجهيزات و همچنين توان مصرفي جهت روشنايي و … با در نظر گرفتن ضرايب همزماني و سار بخش‌هاي مصرف كننده برق محاسبه و در زير آورده شده است:

براي ايجاد تجهيزات برق واحد نياز به يك سري تجهيزات نظير ترانس ، كنتور ، تابلوي كنتور ، تابلوهاي فرعي ، سيم و كابل كشي و كليد وپريز و … خواهد بود. برق اضطراري كارخانه به هنگام قطع برق سراسري از يك دستگاه ديزل ژنراتور كه بتواند قسمتي از برق بخش‌هاي حساس خط تولیدو تاسيسات واحد را تامين نمايد ، استفاده خواهد شد.

الف ) -برق مورد نیاز خط تولید و تاسیسات :

برق مصرفی خط تولید، بخش عمده‌ای از برق مورد نیاز کارخانه می‌باشد. در این بخش با توجه به مشخصات دستگاه‌ها، حداکثر برق مورد نیاز هر دستگاه استخراج شده، درتعداد دستگاه ضرب می‌شود. مجموع این مقادیر، برق خط تولیدرا تشکیل می‌دهد.

 ب ) -برق روشنایی ساختمان‌ها و محوطه :

به منظور برق مورد نیاز ساختمان‌ها تخمینی از مقدار برق بر حسب مساحت ساختمان‌ها زده می‌شود. برای هر متر مربع زیربنای سالن تولید، ساختمان‌های اداری، رفاهی و خدماتی به طور متوسط 30 وات ساعت برق در نظر گرفته می‌شود. هم‌چنین برای هر متر مربع مساحت انبارها و تأسیسات 20 وات ساعت منظور می‌گردد. جمع‌بندی برق مورد نیاز واحد در جدول زیر درج گردیده است.

جمعبندی برق مورد نیاز :

–          توان برق مورد نياز جهت فرآيندهاي توليد و ماشین آلات  :  120 کیلو وات

–          توان برق مورد نياز جهت  روشنایی و گرمایش و مصارف ساختمان‌ها  و اماکن :  10کیلو وات

–          توان برق مورد نياز جهت تاسیسات تقريباً 5کیلو وات

–          توان برق مورد نياز جهت محوطه 5 كيلو وات

جمع كل توان برق مورد نياز کارخانه 140 كيلو وات مي‌باشد.

با توجه به ضريب همزماني كاركرد واحدهاي مختلف و همچنين راندمان دستگاه‌ها و تجهیزات کارخانه ، توان برق مصرفي مورد نياز ، تقريباً 90 % از ميزان توان محاسبه شده در نظر گرفته شده است. بنابراين توان برق مورد نياز كارخانه 500 کیلو وات برآورد و پيش بيني مي‌گردد.

تاسیسات آب :

جهت محاسبه حداكثر شدت ميزان آب مورد نياز (دبي) ، مي‌بايست موارد مصرف و ميزان مصرف هر يك مشخص و تعيين گردد و پس از آن مي‌توان مقدار اينچ آب مورد نياز را تعيين و مشخص نمود. آب مورد نياز واحدهاي صنعتي شامل مصارف خط توليد ، تاسيسات ، ساختمان‌ها و محوطه مي‌باشد. آب بهداشتي و آشاميدني مورد نياز روزانه واحد بر اساس مصرف سرانه هر نفر 150 ليتر برآورد مي‌گردد. همچنين جهت آبياري محوطه ، به ازاء هر متر مربع فضاي سبز 1.5 ليتر در روز منظور مي‌شود.آب مصرفی این واحد به میزان 10 متر مکعب در شبانه روز می‌باشد؛ آب بهداشتی و آشامیدنی مورد نیاز روزانه واحد بر اساس مصرف سرانه هر نفر 150 لیتر برآورد می‌گردد. هم‌چنین جهت تأمین آب مورد نیاز جهت آبیاری محوطه به ازاء هر متر مربع فضای سبز 5/1 لیتر در روز منظور می‌شود.

اطلاعات مالی طرح

نتایج مالی طرح از دیدگاه کل سرمایه گذاری