طرح امکان سنجی احداث کارخانه بسته بندی آب معدنی با نرم افزار کامفار Comfar
مطالعات بازار
تا چند سال قبل استفاده از آب معدنی وآب آشاميدني و بطور کلی آب بسته بندی شده بیشتر در مسافرت و سفرهای تفریحی مورد استفاده قرار می گرفت و کمتر کسی در خانه از آبمعدنی استفاده می نمود اما در حال حاضر استفاده از آب معدنی در منازل نیز متداول شده است.
علت افزايش مصرف آبهاي قوطي شده و بخصوص آب معدنيها در سالهاي اخير اطمينان از سالم بودن و آگاهي بيشتر افراد از خواص مواد معدني موجود در آب هاي معدني ميباشد. همچنين با توجه به بالا بودن هزينة انتقال آب بوسيله خطوط لوله و عدم دسترسي به منابع آب با كيفيت مناسب در بسياري از نقاط جهان، فرهنگ مصرف آب در جهان به سمت استفاده از آبهاي بستهبندي شده با كيفيت بالا پيش ميرود. مصرف آبهاي بستهبندي شده به دو قسمت مصارف خانگي و استفاده در رستورانها و هتل ها تقسيم ميشود.
– مصارف خانگي
امروزه آبهاي بسته بندي شده و بخصوص آب معدنيها توانسته جايگاه مناسبي در سبد غذايي خانوارها پيدا كند. بطوريكه 79 % مصرف آب معدنيها مربوط به مصارف خانگي ميشود. يكي از عوامل استقبال افراد از آبهاي معدني وآب آشاميدني پي بردن به خواص زياد اينگونه آبها در مقايسه با آب هاي شرب معمولي است.
– مصرف در رستورانها و هتلها
از آنجايي كه مصرف آب بسته بندي شده چه از نظر بهداشتي و چه از نظر سهولت در مصرف مناسبتر ميباشد، در سالهای اخیر مصرف آب معدني در رستورانها و هتل ها با استقبال زيادي روبرو شده است.
دربازار ایران محصولات آب معدنی در اندازه های مختلف در بازار وجود دارد که با توجه به نوع گروه مخاطبان اندازه این بسته ها متفاوت بوده است که به صورت خلاصه به صورت زیر تفکیک شده اند. قابل ذکر است آب معدنی در دو اندازه 0.5 لیتر و 1.5 لیتر مرسوم ترین اندازه تولید آب معدنی در مصارف عادی و درگالن پت اندازه 20 لیتری مناسب جهت آبسردکن ها می باشد.
با وجود پائين بودن نسبي مصرف سرانة آبمعدني در كشور، رشد مصرف آب معدني در سالهاي اخير در ايران بسيار چشمگير بوده است. مهمترين عاملي كه سبب پائين بودن نسبي مصرف سرانة آبمعدني در كشور شده است در درجة نخست وجود فرهنگ استفاده از آب تصفيه شدة لولهكشي به عنوان منبع اصلي تامين آب شرب در شهرها ميباشد. در حال حاضر با وجود پررنگتر شدن نقش آب در بهداشت و سلامت افراد و آگاهي از مزاياي استفاده از آبهاي معدني وآشاميدني كنترل شده، بالاتر رفتن سطح زندگي در كشور و كيفيت نامناسب آب لولهكشي در برخي از مناطق كشور، استفاده از آبهاي معدني وآشاميدني بستهبندي شده به شدت رو به افزايش است. چندين برابر شدن حجم آب معدني و آشاميدني در فروشگاههاي عرضة مواد غذايي در سالهاي اخير خود گواه اين مطلب است.
در كل علل اصلي افزايش مصرف آبمعدني در ايران را ميتوان در قالب عوامل زير ذكر نمود:
- آگاهي نسل جوان نسبت به مزاياي غذايي آب معدني و آشاميدني
- کاهش مرغوبيت آبهاي لوله کشي در سالهاي اخير و اين مطلب که آب چاه به آن افزوده ميشود.
- ضررهاي انواع نوشابههاي داراي رنگ و شيريني و اين که آبمعدني فاقد اين موارد است. به ويژه که آبمعدني را ميتوان به صورت گاز دار عرضه کرد که رقيبي بسيار قوي براي انواع نوشابه می باشد.
- قيمت نسبتاً پايين آن نسبت به انواع نوشابه
- افزايش جهانگردي و رشد تعداد جهانگردان (توريست) در سالهاي اخير باعث افزايش مصرف آبمعدني شده است. چرا که توريستها تمايل زيادي به استفاده از انواع مختلف آبمعدني دارند.
- علاوه بر موارد فوق بعضي شرکتهاي مسافربري اعم از سرويسهاي مبتني بر قطار، اتوبوس و هواپيما براي رفاه مشتريان و ايجاد رضايت در آنها آب نوشيدني را به صورت آبمعدني ارائه مينمایند. اين مطلب علاوه بر آن که سبب افزايش مصرف داخل ميشود، سبب ميشود ساير شرکتها نيز دست به اين اقدام بزنند.
- حجم مسافرتهاي داخل کشور نيز عامل ديگر افزايش مصرف آبمعدني است. از آنجا که آب بعضي مناطق داراي گچ و يا نمک زياد است مسافران تمايل چنداني برای استفاده از آن ندارند.
- رستورانها و هتل ها در ايران نيز براي كسب رضايت مشتري از آبمعدني استفاده ميکنند.
واردات و صادرات
با توجه به آمار رسمی گمرک جمهوری اسلامی ایران ارزش صادرات آبهای بسته بندی طی سال ۱۳۹۱ عبارت بوده است از 5,200,270 دلار و از سوی دیگر مقدار واردات این محصول به کشور 9180 دلار بوده است که تمامی این مقدار از کشور گرجستان وارد کشور شده است. لازم بذکر است که مقدار اندکی از برخی محصولات از جمله آب معدنی گازدار Jermuk متعلق به کشور ارمنستان نیز به روشهای مختلف وغیر رسمی همچون حمل مسافری و….. به کشور وارد میگردد که از مقدار قابل توجهی برخوردار نمیباشد. اکثر آبهای معدنی موجود در گرجستان و یا آذربایجان از نوع گازدار و حاوی ترکیبات معدنی همچون سدیم بی کربنات در مقادیر بالا میباشند لذا به دلیل ذائقه ایرانیان که بر خلاف مردم کشورهای مذکور ،آب مطلوب آنان آبی با طعم گوارا و بلع آسان تقریبا سبک یا Low Mineral) و بدون گاز میباشد واردات اینگونه محصولات در مقادیر زیاد به کشور همواره از شانس ناچیزی برخوردارخواهد بود.
با توجه به اینکه کشور ایران از آبهای زیر زمینی بسیاری برخوردار می باشد و از لحاظ منابع آبی در شرایط بسیار خوبی قرار دارد لذا واردات آبمعدنی به کشور مقرون بصرفه نخواهد بود. طبق بررسیهای انجام شده، میزان واردات آبمعدنی طی سالهای گذشته از یک میلیون لیتر در سال تجاوز ننموده است که این میزان در مقابل ظرفیت تولید آبمعدنی کشور بسیار ناچیز و قابل صرفنظر می باشد.
قيمت ارزان آب معدني داخلي در مقايسه با محصولات خارجي از يك سو و اشباع بازار از محصولات توليد داخل سبب شده كه واردات آب معدني به ايران از كشورهاي توليدكننده خارجي به صرفه نباشد. قابل ذکر است واردات سهم بسیارکوچکی از بازار آب معدنی را به خود اختصاص داده است که آنهم به نظر میرسد به دلیل بسته بندی های خاص، افزودنی های خاص و… برای گروه مخاطب خاص است. که لازم است در صورت نیاز اطلاعات بیشتر در این خصوص جمع آوری گردد.
با توجه به آنچه منابع رسمی و غیر رسمی گزارش کرده اند، بسیاری از کارخانه های تولید کننده آب معدنی در داخل کشور حجم بالایی از تولیدات خود را به کشورهای دیگر صادر می کنند. هرچند ارقام رسمی این صادرات نیاز به کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه است. از مهمترین کشورهایی که صادرات آب معدنی به آنها انجام می شود عبارتند از:
- کشورهای عربی: قطر، کویت، یمن
- عراق
- افغانستان
- ترکیه
- ایتالیا (به عنوان بزرگ ترین مصرف کننده آب معدنی)
که در فصول مختلف سال این مقدار صادرات متفاوت خواهد بود.
مطالعات فنی
فرآيند توليد طي مراحل زير انجام مي شود:
- آماده سازي پريفرم
- سالم سازي آب ( treatment ) : ( در 2 مرحله ي پيش فيلتراسيون و فيلترا سيون )
- پر كردن ( filling )
- برچسب گذاري (labeling )
- كدگذاري (coding )
- بسته بندي ( packing )
- لفاف كردن
روش تولید شامل مراحل زیر می باشد:
- تولید پریفرم
- فیلتراسیون آب ورودی
- تولید بطر
- فیلر
- دربندی
- برچسب زنی
- بسته بندی
- پالت گذاری
- انبار کردن
اطلاعات مالی طرح
نتایج مالی طرح از دید گاه کل سرمایه گذاری